Diferansiyel Nasıl Çalışır?

Şanzımandan çıkan hareket, pinyon (mahruti) dişli üzerinden ayna dişliye aktarılır. Ayna dişli, diferansiyel gövdesine yataklanmış haldedir ve dişli kafesi ile tek parça halindedir, dönüş hareketini dişli kafesine iletir. Hareket, dişli kafesine yataklanmış halde bulunan istavroz dişliye aktarılır, istavroz dişli ise bu dönüş hareketini aks dişlilerine iletir. Aks dişlileri aks milleriyle tek parça halindedir ve aks milinin dönmesiyle hareket tekerleklere iletilir.
Burada en önemli görevi, iki aks dişlisi arasında çalışan istavroz dişli yapmaktadır. İstavroz dişli hareketi aks dişlilerine iletirken, iki aks dişlisinin (yani iki tekerin) farklı hızlarda dönebilmelerine de imkan verir. Bu sayede savrulmadan, tekerlekler kaymadan virajların dönülmesi mümkün olur. Bu bakımdan istavroz dişlisi bir dengeleme dişlisidir.

Klasik bir diferansiyel (açık diferansiyel), motordan aldığı çekiş kuvvetini (tork) her zaman eşit miktarda olacak şekilde yarı yarıya sağ ve sol aks millerine iletir (düz sürüşte de, virajda sağ ve sol tekerlekler farklı hızda dönüyorken de tork eşit dağıtılır) . Bununla beraber diferansiyel, motordan aldığı dönüş hızını (deviri) farklı miktarlarda tekerleklere iletir. Varlık sebebi her iki tekerleğin farklı hızlarda dönebilmelerini sağlamak olan diferansiyel, bu işlevi her iki aks dişlisinin arasında bağımsız olarak çalışan (dönebilen) istavroz dişli sayesinde yapar.

Araç viraj dönüyorken veya engebeli yollarda ilerliyorken, tahrik tekerlekleri farklı uzunluktaki yolu almak zorunda, yani farklı hızlarda dönmek zorundadırlar. Örneğin sağa dönüşte, sağ tekerlek virajın iç kısmında kalacağından, daha kısa bir yol izleyerek dönecektir; bu sırada virajın dışında kalan tekerlek ise daha uzun bir yolu izlemek zorundadır. Aynı anda farklı uzunluktaki yolu kat eden iki tekerlek, farklı hızlarda dönmek zorundadır. Diferansiyel bu hız farkının oluşmasını sağlar.

Diferansiyel, motordan gelen çekiş kuvvetini (tork), iki tekere her zaman eşit miktarda iletilir.
Diferansiyelin çalışmasında iki temel değişken (parametre) vardır; çekiş kuvvetinin aktarılması ve dağıtılması, devir hızının aktarılması ve dağıtılması.